Dr Iolo ap Gwynn
Denise Williams (1951 – 2023)
Ieuan Wyn
Cymrodyr er Anrhydedd 2023
Yn flynyddol, mae’r Coleg Cymraeg Cenedlaethol yn urddo tri Chymrawd er Anrhydedd am eu cyfraniad oes tuag at addysg ôl-orfodol cyfrwng Cymraeg a dwyieithog. Mae’r tri yn cael eu hurddo fel rhan o Gynulliad Blynyddol y Coleg Cymraeg.
Delyth Murphy
Yn frodor o Sir Gaerfyrddin, treuliodd Delyth Murphy ddegawdau ar staff Prifysgol Bangor, yn cyfrannu at y maes Ehangu Mynediad a Dysgu Gydol Oes, ac yn ddiweddarach yn arwain ar brosiectau a gwaith strategol yn y maes hwnnw. Cyfrannodd yn weithredol at ddatblygiadau cenedlaethol ym maes addysg cyfrwng Cymraeg cyn sefydlu’r Coleg. Yn 2012, fe’i penodwyd yn Is-Gadeirydd y Bwrdd Academaidd, gan weithredu yn y rôl honno am ddegawd ar hyd cyfnod Dr Hefin Jones fel Deon y Coleg. Cyflwynir y gymrodoriaeth i gydnabod ei hymrwymiad gydol oes i wella profiad dysgwyr ac i ehangu cyfleoedd dysgu i bawb, o bob oedran a chefndir.
Dr Haydn Edwards
Dr Haydn Edwards oedd Cadeirydd Bwrdd Cyfarwyddwyr y Coleg Cymraeg Cenedlaethol rhwng 2017 a 2020. Yn y cyfnod hwnnw, ehangwyd cyfrifoldebau’r Coleg i gynnwys addysg bellach a phrentisiaethau, a chwblhawyd adolygiad llawn o gyfansoddiad a llywodraethiant y Coleg. Wedi cwblhau ei ddoethuriaeth ym Mhrifysgol Salford, gweithiodd mewn prifysgolion ym Mhrydain a’r Unol Daleithiau, cyn dod yn Brif Weithredwr Coleg Menai rhwng 1994 a 2009, pan ehangwyd darpariaeth y coleg yn sylweddol. Ef hefyd oedd awdur Codi Golygon, sef yr arolwg ar ran Llywodraeth Cymru, a arweiniodd at sefydlu’r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol yn 2016. Dyfernir y gymrodoriaeth am ei gyfraniad i ddatblygiad y Coleg Cymraeg Cenedlaethol ond hefyd i addysg a hyfforddiant yng Nghymru.
Yr Athro Sioned Davies
Bu’r Athro Sioned Davies yn aelod o staff Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Caerdydd, am dros ddeng mlynedd ar hugain ac yn bennaeth yr Ysgol o ganol yr 1990au hyd ei hymddeoliad yn 2019. Mae’n un o’r pennaf arbenigwyr ar lenyddiaeth Gymraeg y canol oesoedd ac yn benodol y Mabinogi. Mae’r gymrodoriaeth yn cydnabod ei blaengaredd academaidd yn ogystal â’i chyfraniad dros flynyddoedd lawer i’r Gymraeg ac addysg cyfrwng Cymraeg ym Mhrifysgol Caerdydd a thu hwnt. Bu hefyd yn un o gynheiliaid y Panel Iaith a Llên, o’i ddyddiau o fewn Prifysgol Cymru i’w gartref erbyn hyn yn y Coleg Cymraeg Cenedlaethol.
Rhestr lawn o Gymrodyr y Coleg
2021
2019
Catrin Dafydd
Andrew Green
Yr Athro Deri Tomos
2018
Gwerfyl Roberts
Yr Athro Gareth Ff. Roberts
2017
Yr Athro Brynley F. Roberts (1931-2023)
Yr Athro R. Merfyn Jones
Dr Siân Wyn Siencyn
2016
Geraint Talfan Davies
Ned Thomas
2015
Yr Athro Gwyn Thomas (1936-2016)
Heini Gruffudd
Catrin Stevens
2014
Dr Alison Allan
Cennard Davies
Yr Athro Elan Closs Stephens
Dr Cen Williams
2013
Yr Athro Ioan Williams
Yr Athro Robin Williams
Dr John Davies (1938-2015)
2012
Yr Athro Hazel Walford Davies
Yr Athro M. Wynn Thomas
Dr Meredydd Evans (1919 - 2015)